Opracowanie wytworzone w ramach realizacji projektu „Wyjście na rynek amerykański, brytyjski i szwedzki z kompleksową usługą w postaci renowacji programów komputerowych (refactoringu) przez firmę Codema”, nr POPW.01.02.00-06-0069/22. Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Polska Wschodnia 2014-2020.
Dofinansowanie projektu z UE: 851 663,82 PLN
W naszej praktyce programistycznej, doświadczyliśmy, jak kluczowym procesem w rozwoju oprogramowania jest refaktoryzacja kodu. Zorientowaliśmy się, że ma ona na celu nie tylko poprawienie czytelności i wydajności, ale także podniesienie ogólnej jakości kodu. Niemniej jednak, w trakcie tego procesu napotkaliśmy na pewne błędy, które mogą prowadzić do niezamierzonych
i często negatywnych skutków. Warto je w tym miejscu analitycznie przedstawić.
Najczęstsze błędy podczas refaktoryzacji kodu:
- Brak testów – omijanie testów, szczególnie automatycznych testów jednostkowych
i integracyjnych, przed rozpoczęciem refaktoryzacji to poważny błąd. Testy są niezbędne, aby upewnić się, że refaktoryzacja nie wprowadza nowych błędów. - Zbyt duże zmiany – próba wykonania zbyt wielu zmian w jednym momencie może prowadzić do błędów i utrudniać zrozumienie wpływu tych zmian na cały system. Lepiej jest przeprowadzać refaktoryzację stopniowo.
- Zaniedbanie dokumentacji – nieaktualizowanie dokumentacji wraz ze zmianami
w kodzie może prowadzić do niezgodności i dezinformacji w zespole. - Ignorowanie kontekstu biznesowego – refaktoryzacja, która koncentruje się wyłącznie na kodzie, ignorując kontekst biznesowy i wymagania użytkownika, może prowadzić do utraty ważnych funkcjonalności lub wprowadzenia niepotrzebnych zmian.
- Nadmierna optymalizacja – optymalizacja kodu bez rzeczywistej potrzeby lub danych potwierdzających jej konieczność (premature optimization) może prowadzić do zwiększenia złożoności i trudności w utrzymaniu kodu.
- Nieprzemyślane zmiany interfejsu – zmiany w interfejsach publicznych, które wpływają na inne części systemu lub zewnętrznych użytkowników API, powinny być przeprowadzane ostrożnie i z należytym rozważeniem.
- Brak komunikacji w zespole – refaktoryzacja wymaga dobrej komunikacji w zespole, szczególnie gdy zmiany dotyczą części kodu, nad którymi pracuje więcej niż jedna osoba. Brak komunikacji może prowadzić do konfliktów w kodzie i duplikacji pracy.
- Zachowanie starego kodu “na wszelki wypadek” – zachowywanie starych fragmentów kodu w komentarzach “na wszelki wypadek” prowadzi do bałaganu
i może wprowadzać zamieszanie co do tego, jaka część kodu jest aktualna. - Ignorowanie wydajności – podczas refaktoryzacji należy również zwrócić uwagę na wydajność. Zmiany, które znacznie obniżają wydajność systemu, mogą być bardziej szkodliwe niż pierwotne problemy.
- Refaktoryzacja bez konkretnej przyczyny – refaktoryzacja przeprowadzana bez jasnego celu lub konkretnej potrzeby jest ryzykowna i może prowadzić do niepotrzebnych zmian, zwiększając tylko złożoność kodu.
W przyszłości katalog błędów podczas refaktoryzacji kodu może się jeszcze bardziej rozwijać.
Oczywiście, ciągły rozwój technologii i metodologii programistycznych z pewnością wpłynie na ewolucję katalogu błędów, które mogą pojawić się podczas refaktoryzacji kodu. Zatem, lista – katalog ww. 10 błędów nie ma na pewno charakteru zamkniętego. Przyszłe zmiany w branży mogą wprowadzić nowe wyzwania i zagrożenia, które będą wymagały uwagi podczas procesu doskonalenia kodu. Wprowadzenie nowych języków programowania, narzędzi czy frameworków może spowodować pojawienie się nowych błędów związanych
z integracją nowych technologii z istniejącym kodem. Coraz większe korzystanie z chmury
i mikroserwisów może wprowadzić nowe wyzwania związane z refaktoryzacją
w rozproszonym środowisku oraz zarządzaniem wieloma mikrousługami. Rozwój nowych zagrożeń i wyzwań związanych z bezpieczeństwem, takich jak ataki cybernetyczne, może skutkować koniecznością uwzględnienia aspektów bezpieczeństwa podczas procesu refaktoryzacji. Zwiększone wykorzystanie automatyzacji w procesie tworzenia oprogramowania może wprowadzić błędy związane z narzędziami automatyzacyjnymi oraz koniecznością adaptacji refaktoryzacji do tych procesów. Ewolucja wzorców architektonicznych może spowodować nowe wyzwania związane z ich stosowaniem podczas refaktoryzacji oraz potrzebę dostosowania ich do nowych trendów.
Podsumowując, zasadne jest stwierdzić, że ewolucja technologii i zmiany w sposobie tworzenia oprogramowania będą wpływać na katalog błędów podczas refaktoryzacji kodu. Dlatego ważne jest, aby programiści – tak jak czynimy to w Codemie – pozostawali elastyczni, śledzili najnowsze trendy i podejmowali odpowiednie działania, aby unikać nowych pułapek, które mogą pojawić się w przyszłości. Odpowiednia świadomość, edukacja i adaptacja do zmieniającego się środowiska programistycznego będą kluczowe w unikaniu nowych błędów podczas refaktoryzacji kodu.
